Bài học

Hồi đó có cái thằng mặt sáng nhưng hạc ngu, tên y chang. Giám thị quánh số báo danh hướng đông tây nam bắc chi thì nó cũng ngồi cạnh. Nó cho mình cục kẹo chanh rồi xin coi bài, mình nói ngu gì mậy, cho coi rồi mày đậu tao rớt sao.

Học xong cấp 3, khi bản thân không có gì đặc biệt (tức không có năng khiếu gì nổi trội để vào các trường chuyên môn cao như âm nhạc, múa, điện ảnh, kiến trúc, văn hoá nghệ thuật, thể thao, y tế, giáo dục,...), mà cũng ngại học khó, học sinh thường chọn quản trị kinh doanh (QTKD), với niềm tin ngây thơ rằng học ra sẽ làm giàu được, làm chủ được. Mình đi theo chân một buổi hướng nghiệp ở một trường cấp 3 nổi tiếng, tham dự buổi hướng nghiệp ngoài giáo sư các ĐH, còn có mặt các nhà khoa học và các doanh nhân, để các góc nhìn của họ khách quan. Và sau đây là một số đúc kết.

Những thành tựu kiến trúc, thơ văn, âm nhạc, hội hoạ, điện ảnh, kinh tế....đều đến từ những người CÁ TÍNH, không đến từ đám đông, hoặc nhóm vở sạch chữ đẹp, bé khoẻ bé ngoan...

Có lần, đợi transit (chuyển máy bay) ở KL (Kuala Lumpur), nghe trong góc khuất của sân bay có tiếng thì thầm, tới gần coi, tui thấy 1 bạn Trung Quốc đang lai-vs trim (livestream). Trước mặt bạn tới 3-4 cái màn hình, dây nhợ, tai nghe, cục sạc dự phòng, hàng mẫu lủ khủ.

Người Trung Hoa từ ngàn xưa đã giỏi buôn bán. Họ là người đầu tiên hình thành con đường tơ lụa, từ TQ đi sang tận Ai Cập và châu Âu, vượt qua bao hiểm nguy gian khó, những sa mạc, những ngọn núi lớn, đi qua những quốc gia và những nền văn hoá khác nhau, nhưng họ vẫn chinh phục được và chở hàng hoá sang châu lục khác, mang tiền bạc về.

3 tháng đầu khởi nghiệp, tui đầu tắt mặt tối từ sáng sớm đến 2h khuya hôm sau. Tui thấy nếu tiếp tục mình-ên vậy là dở, bèn tuyển người vô phụ, tui bung sức ra đi gặp gỡ chào hàng, ngồi 1 chỗ sao ra đơn. Đầu tiên có 1 đứa phụ việc, nguy cơ nó sẽ bỏ việc vì buồn, nên tui tuyển 3 đứa nữa vô cho thành ngũ hành (tính tui nữa là 5).

Tại sa mạc Negev, cách thành phố Beersheva gần 40km, một nhà máy máy điện mặt trời đã xây dựng thành công. Họ sử dụng gần 55,000 tấm gương thiết kế như hoa hướng dương, chiếu đốt tháp trung tâm cao 260m, tạo ra nhiệt độ đạt 600 độ C, nơi có nồi hơi.

Đây là câu chuyện được viết năm 2015. Đã 4 năm trôi qua, chúng ta cùng nhau đọc lại và có hiểu biết về hệ thống y tế ở Mỹ vận hành ra sao nhé. Để trong tương lai, thế hệ trẻ VN mình sẽ biến hệ thống y tế nước mình nó giống vậy. Khi VN là nước phát triển, mọi thứ đều phải khác bây giờ, nhất là trong nhận thức của mỗi người. Nội dung chính và thông điệp cần truyền tải khác với các chi tiết sáng tạo để gây cười, các bạn đọc và tinh tế nhận ra nhé.

Một bữa, Tony tung ra chính sách khuyến mãi, mua 1 số lượng phân bón nhất định của hãng Phượng Tím sẽ đưa đi Hàn Quốc giải phẫu thẩm mỹ. Đâu chừng 1 tháng sau, doanh số đạt được hết sức nhanh chóng. Nông dân cả nước hăng hái thi đua xài phân của Tony dưới sự giúp sức của hệ thống đại lý rộng khắp. Thiệt là bá đạo, đúng là đi hạc Ha Vợt về, các cty phân khác cạnh tranh sao lại.

Ngày còn ở Hongkong, ông chủ tui nói, tụi mình ở đây đất chật người đông, phải thông minh lanh lợi hơn người, phải khai thác những lợi thế của những vùng đất khác mà kiếm tiền. Ngày xưa người trong đại lục TQ tiếng Anh yếu, thương mại quốc tế chưa rành nên xuất gì cũng qua Hongkong (các nước Đông Nam Á thì qua cửa ngõ Singapore), bây giờ họ rành rồi, tự xuất được rồi thì tụi mình sẽ mất việc.

Có lần mình đi Ireland, sang nhà bạn chơi, ăn tối xong thì tráng miệng với táo. Mình hỏi táo ở đây như thế nào thì một chị nói, trừ "apple of discord" ra thì táo nào ở đây cũng ngon.

Đêm trung thu trăng sáng vằng vặc, trời trong veo tinh khiết, gió nhẹ thổi xao xác 2 hàng cây phong ven bờ sông dưới chân núi Mã Yên. Quan thượng đại phu Bá Nha, một văn nhân nho nhã nhưng cũng kiêu hãnh bậc nhất trong thiên hạ, cho lệnh quân sĩ cắm thuyền để nghỉ ngơi

Con sinh ra ở một làng chài ven biển nghèo nhất xứ Thanh Hoá. Con là đứa con duy nhất của mẹ. Và con không có bố. Khi có con, vì người đời đàm tiếu phán xét dữ dội nên mẹ chịu không nổi, nửa đêm mẹ bế con theo xe khách đi dần vào các tỉnh miền trong.

Ad tình cờ dạo qua fanpage của các nhóm khởi nghiệp và đọc được lá thư này. Bạn đọc TnBs 3-4 năm rồi nên văn phong khá giống. Bài viết ngắn gọn, sâu thẳm trong đó là sự tự tin, cái cần thiết vô cùng với giới trẻ Việt.

Tình cờ con đọc sách của dượng, cuốn Trên đường băng, đầu tháng 9 năm ngoái. Có một câu dượng viết mà làm con bàng hoàng, đó là sinh viên ngoại thương tức được đào tạo xuất nhập khẩu, ra trường không làm xuất khẩu giúp người dân mình bán hàng Made in Vietnam với giá cao, mà cứ lao vô các phòng marketing các công ty nước ngoài để nhận lương tháng mấy trăm đô.

Hưởng kể cho 2 người bạn nghe về giấc mộng. Dưới chân 3 người, có 2 con kiến nhỏ màu tím đang chạy vội vào gốc cây hoè cổ. Ba chàng liền theo dấu vết và đào gốc cây hoè lên. Thì dưới gốc cây, một cung điện của họ kiến bày ra, thành quách đầy đủ cả. Hưởng còn thấy có 2 con kiến to màu trắng ngồi ở giữa, chàng vội la lớn "đó là nhạc phụ nhạc mẫu của ta, các người chớ có đụng đến".

Ngày về hưu, ngọc ngà châu báu vua ban ông cho hết người lạ, ông âm thầm về quê với một con bò vàng và một bầu rượu, hai ba bộ đồ. Ông nói đã xong một chữ công danh, trở về tay trắng như lúc bắt đầu, đã hoàn thành 2 câu thơ tâm niệm ông khi còn trẻ "đã mang tiếng ở trong trời đất, phải có danh gì với núi sông".

Đến một nhà, dù đang nghèo, nhưng sạch sẽ, thì do người sống ở đó rất ngăn nắp, có triết học rất sâu, trước sau gì cũng giàu có. Vào phòng 1 người trẻ, trai cũng như gái, thấy sạch sẽ tinh tươm, thì tương lai tiền đồ rất xán lạn. Biết để chọn bạn chọn vợ chọn chồng, chớ có lấy người dơ dáy luộm thuộm, khổ 1 đời vì hầu hạ, bệnh tật suốt vì vi khuẩn đầy nhà.

Không ai biết thật sự thế giới bên kia là có hay không, nhưng lịch sử hàng ngàn năm của các nền văn minh lớn đã có sự trùng hợp, rất thú vị cho người nghiên cứu văn hoá. Các nước thuộc văn hoá Đông Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam, Hàn Quốc...có câu chuyện về Thập Điện Diêm Vương, câu chuyện dễ thương chứ không rùng rợn gì đâu.

Cách đây 6-7 năm, đợt nghỉ hè, mình đi châu Âu với 1 đoàn khách du lịch, đi cùng là nhà chị Q. Chị Q dắt 2 đứa con đi chơi, nhóc đầu học cỡ lớp 9 lớp 10 còn nhóc sau học lớp 5 lớp 6 gì đó, tên Phổ.

Xưa học sinh cấp 3 được chia ra học 1 ban gọi là ban Triết, tức những học sinh có tư chất đặc biệt, hiểu về sự phức tạp của tư duy loài người, hiểu được nhân sinh và luận được nhiều cái khó. Họ được đào tạo để sau này làm chỉ huy, để làm thầy, hoặc nhà khoa học,...