Chuyện tản mạn đầu năm, tiền bạc và ái tình

Gái khôn tìm chồng, giữa chốn ba quân.

Người xưa đúc kết như vậy. Giữa chợ đông, những người con gái biết vun vén sẽ thể hiện rõ. Giữa chốn binh lửa, những người đàn ông quả cảm, mưu lược...sẽ có dịp khoe tài. Thời nay, binh lửa không còn, thì trai tài là người có thành tựu. Dù làm gì, là thầy giáo hay diễn viên hay ca sĩ hay thợ hồ...phải giỏi thì sẽ có thu nhập tốt. Ngạn ngữ Thổ Nhĩ Kỳ có câu, trừ người tu hành, người có trí mà không kiếm ra tiền nhiều, thì phải có cái gì đó sai sai.

Còn tìm con gái, người ta cần người biết quán xuyến. Tới nhà chơi, thấy cô ấy làm việc nhà toàn bộ, thì sẽ là người mẹ tốt, vì “chuẩn cơm mẹ nấu”, ít bà mẹ nào nấu dở nếu từ nhỏ được làm nhiều. Làm việc nhà nhiều sẽ hình thành óc quan sát, sự sắp xếp khoa học, làm được việc nhỏ mới làm được việc lớn.

Chọn người để gắn bó, quan trọng nhất, theo 5000 năm kinh nghiệm của người Trung Quốc, là chọn một người theo nền tảng giáo dục từ bé. Cha mẹ nuông chiều con cái, trai cũng như gái, đều tạo ra một sản phẩm lỗi. “Mọi tính tốt do kỷ luật mà thành, mọi tính xấu do được chiều chuộng mà ra”. Con mèo mà chiều thì nó cũng hư.

2. Hem nên yêu ai?

Người xưa cũng đúc kết, hem nên yêu “con thầy, vợ bạn”. Thuở xưa, ai cũng phải đến nhà thầy đồ trong làng học. Những anh học trò vì đem lòng yêu con thầy mà học hành không chú tâm. Chưa kể khi chia tay, thì nghỉ học luôn vì ngại. Sự nghiệp dang dở. Chỉ có 24h/ngày, não phải duy lý, tập trung, ý chí thì mới đạt được mục đích ban đầu của việc đi học là đi tìm kiến thức, ngộ ra kiến thức, hiểu sự vật, sự đời. Chỗ học, là để học.

Những ông giáo sư yêu sinh viên, thì đều là do cả hai cảm tính quá. Khi yêu học trò, ông sẽ đánh mất sự khách quan trong việc truyền dạy. Cô ấy làm bài tốt, cho điểm 10 thì ngại bị dị nghị. Cô ấy làm bài tệ, cho 1 thì cổ khóc, giận, đòi chia tay nghỉ học. Các học trò khác thì luôn không tin tưởng, cỡ nào cũng cho là ông ấy thiên vị, sẽ không nể phục nữa.

Còn bạn bè chơi với nhau là nghĩa. Vợ bạn đẹp nhưng là hoa có chủ, chớ có động lòng. Vì nghĩa sẽ hem còn.

Sau này, khi doanh nghiệp cơ quan ra đời nhiều, người ta thêm ba cái đại kỵ là

“Con thầy, vợ bạn, gái cơ quan. 
Chớ có dây vào sẽ tan hoang. 
Sự nghiệp muôn đời không thành tựu. 
Tâm mòn trí kiệt bởi lo toan”

Chỗ làm là chỗ để làm việc. Đầu óc phải rạch ròi, dứt khoát, mạnh mẽ, không nuông theo cảm xúc để hiệu quả công việc đạt tối ưu. Chỗ học là để học, chỗ chơi là để chơi. Đừng đem toán vô karaoke ngồi giải, cũng đừng biến chốn quan trường, thương trường, chiến trường thành tình trường. Có tình cảm yêu đương vô đó, mọi thứ sẽ không còn đúng bản chất nữa. Khách hàng, nhà cung cấp,....quan hệ phải trả đúng vị trí của nó là quan hệ đối tác, partnership. Nhân viên, người cùng làm....là đồng nghiệp, là co-workers. Quản trị các mối quan hệ rất khó, ai có bộ não không nhập nhèm mới có sự nghiệp tốt đẹp.

Khi yêu "gái cơ quan", chắc chắn sẽ làm việc hem tốt. Dưới góc độ người chủ, khi phát hiện nhân viên dưới quyền yêu nhau, họ sẽ tìm cách mời 1 trong 2 đi. Vì không mời thì khi chúng nó chia tay, 1 trong 2 cũng sẽ nghỉ việc. Chắc chắn 100%. Love is blind, yêu là mù quáng, lúc đó ai cũng nói sẽ cố gắng tách bạch, yêu để thăng hoa làm việc tốt hơn. Nhưng sau này các bạn nhìn lại, hoặc khi thành quản lý, khi thành ông chủ, lúc đó sẽ thấy hoàn toàn khác. Chưa có ai cặp bồ nhau trong công sở mà làm việc tốt hơn hết. Vì có tình cảm vào công việc sẽ có sự ưu tiên, ưu ái, hoặc ngại ngùng khó nói. Hẻm lẽ trong cuộc họp, mình phê bình em nó gay gắt, tối nó giận, không cho hun, bắt hứa mai hem được phê bình em nữa nhoa. Chuyện tối qua cãi nhau, sáng lên cơ quan tiếp tục gầm gừ, nói câu nào nghe cũng ghét. Hoặc đang làm thì yêu quá yêu, hóc môn dâng cao, thì toàn tin nhắn chat qua skype khen quần khen áo, khen tóc đẹp, trưa đi ăn xong đi ngủ thân mật, chứ đầu óc đâu mà chiến đấu với đối tác khách hàng. Chưa kể khi cặp nhau, các đồng nghiệp khác sẽ e ngại, cô lập, tẩy chay, vì sợ ghen. Hoặc công sở cơ quan luôn có xì xầm, thêu dệt, nói đùa trêu chọc, không còn tự nhiên. Gặp mặt nhau sáng, trưa, chiều, tối...thì tình cảm khó dạt dào mãi mãi nên đa số sẽ chia tay nhau bằng “Đơn xin thôi việc”.

Với tình công sở, lỗi là ở người con trai vì họ thường là người chủ động. Nhưng bạn gái nên có sự tự trọng, từ chối các lời tỏ tình của đồng nghiệp vì "tớ với bạn là đồng nghiệp, quan hệ chúng ta là công việc. Có thể em không thông minh, không xinh đẹp, nhưng em có bản lĩnh anh à”. Những anh chàng ở công sở mà tán tỉnh gái, thì thế nào trong tương lai cũng sẽ "chứng nào tật nấy". Vì ảnh thấy mình dễ thương, giỏi, sinh lòng yêu thương thì dễ gì không có đồng nghiệp mới dễ thương hơn, giỏi hơn mình. Nhiều anh tào lao đi làm hay thả thính, cô nào dễ dãi, ngây ngô thì cắn câu, quan niệm đàn ông con trai lỗ lã gì. Ấy xong, chàng đưa vô list thành tích khoe trên bàn nhậu, hôm sau, cả công ty sẽ biết nốt ruồi của cô ấy nằm ở đâu.

Đi làm, là đi đến chỗ đó để làm.

3. Những người chủ lớn, khi khai nghiệp, người vợ hoặc người chồng nếu giỏi, thì có thể giúp sức ban đầu, rất ngắn, 6 tháng 1 năm, xong rút. Công ty mà cả chồng cả vợ làm quản lý, kiểu chồng giám đốc vợ phó giám đốc hay kế toán trưởng, thì chỉ là công ty tầm tầm, không bao giờ lớn mạnh được vì không có nhân viên giỏi. Người giỏi không chấp nhận vô làm ở các công ty gia đình trị. Việc công ty mà “để chị vể hỏi ý ảnh, anh về hỏi ý chị..” thì còn lâu mới chuyên nghiệp. Có bữa công ty không ai ký hợp đồng vì giám đốc và kế toán đều ở nhà làm đám giỗ. Báo cáo cuối năm, ngoài doanh số lợi nhuận, giám đốc còn thông báo tin vui là phó giám đốc có thai.

Các bạn xem những doanh nhân lớn của thế giới. Vợ Bill Gates chỉ làm từ thiện. Vợ Mark Zuckerberg làm y tế. Vợ chú tỷ phú A nuôi con ở Singapore, chồng toàn tâm toàn ý điều hành tập đoàn ngàn tỷ ở Việt Nam. Vợ chú tỷ phú B chỉ giữ một tỷ lệ nhỏ cổ phần trong tập đoàn, chưa bao giờ xuất hiện ở công ty hay công chúng. Vợ chồng có thể đứng tên trong HĐQT nhưng chớ tham gia điều hành chung nếu muốn công ty đột phá. Nếu vợ giỏi thì tách hẳn một lĩnh vực riêng mà làm. Ví dụ chồng chủ nhà băng, vợ chủ công ty du lịch mía đường hay vàng bạc đá quý. Vậy mới làm lớn được. Chỉ có một cặp vợ chồng một tập đoàn kia, chồng chiếm cổ phần 51% vợ 49%, hàng ngày làm việc cùng nhau ở cơ quan. Giờ ly hôn thì ông chồng cách chức bà vợ, bà này đâm đơn thưa kiện, tách thành 2 công ty, sức mạnh kinh doanh không còn tốt nữa. Công ty muốn lớn, phải cho người ngoài vào cổ đông và quản trị, vợ chồng mỗi người một lĩnh vực.

4. Khi làm sếp, làm chủ, phải có tâm thế của người làm sếp làm chủ để nhân viên đối tác nể phục. Ở Hongkong hay Singapore hay Hàn Quốc, người ta dạy nhau thế này. Thấy công ty nào có mùi chim chuột, thấy sếp cặp thư ký, chân dài chân ngắn, ông chủ hay con cái họ toàn xì căng đan với hot girl thì chớ mua cổ phần hay làm ăn với họ. Vấn đề là thời gian quý báu, thương trường khốc liệt, họ có toàn tâm toàn ý cho công việc đâu. Thua lỗ và đóng cửa là điều tất yếu.

Người đàng hoàng tử tế, quan hệ nào họ rạch ròi quan hệ đó. Đồng nghiệp cần phải tôn trọng nhau, không được tán tỉnh mà biến thành tình nhân. Tài năng cỡ Bill Clinton mà còn ngã ngựa vì gái công sở, vì nàng thực tập sinh Monica nữa là người thường như các bạn. Đường đường tổng thống, Bill phải lên tivi điều trần về tình dục trong chỗ làm, rồi đứng trước máy nói dối thề thốt này nọ. Bà vợ Hilary cũng vạ lây, sau này ứng cử, bị chất vấn suốt. Còn Monica thì tội nghiệp hơn, tài giỏi lắm cô mới được vào làm thực tập sinh Nhà Trắng, xong thân bại danh liệt, phải qua London tìm việc vì ở Mỹ người ta tẩy chay, chế nhạo. Ở châu Á còn ác miệng hơn. Bất cứ cô gái nào có sự tự trọng và khôn ngoan cũng sẽ nói không với tình công sở.

5. Người Mỹ họ có câu "dont shit where you eat", chỗ kiếm ăn không phải chỗ hẹn hò, chỗ ăn đừng có ị. Giới chủ người Hoa thì dạy con, muốn thành công trong sự nghiệp, không nhức đầu mệt mỏi, sống một đời viên mãn hạnh phúc, thì niệm chú 8 chữ: “tiền bạc phân minh, ái tình dứt khoát". Bạn nào hay coi phim Hongkong sẽ nghe họ nói suốt.