Còn chút gì để lại

1. Rất nhiều người rất ngộ, một khi cầm tiền của người khác trong tay, dù là tiền vay mượn, tới hạn hay xong việc, tự dưng không muốn trả lại. Cảm giác bị mất, tiếc nuối khi không còn sở hữu, chọn đánh đổi quan hệ để giữ số tiền kia. Trong làm ăn người ta gọi là chiếm dụng vốn, còn ngoài đời thì người ta gọi là lợi dụng lòng tin. Tỷ lệ này nhiều lắm, là người đầu óc nhỏ, vì tham vậy chỉ được có 1 lần. Lần thứ 2, phải đi tìm người khác mà lợi dụng. Thời đại này, người ta loan tin nhau. Tin tiêu cực, tin xấu về 1 một người con loan nhanh hơn điện. Khôn ngoan là phải giữ chữ tín, để người ta tin mình, mới có thể làm ăn.

 

2. Santiago ngủ mơ giấc mơ y hệt 2 lần. Cậu đi tìm bà thầy bói trong thành Tarifa tên là Zigeuner. Bà khuyên cậu đi Kim Tự Tháp ở Ai Cập để lấy kho báu. Vì Santiago không có tiền nên bà lão xem miễn phí, chỉ bắt Santiago thề là sẽ trả công cho bà 1/10 kho báu khi lấy được. Santiago nghĩ, thôi mình hứa đại đi, bây giờ có đồng nào đâu, bà lão đòi 50% thậm chí 90% cậu sẽ vẫn đồng ý, cái cậu cần là được chỉ đường đi. "Cứ đi đã, lúc đó, mình ăn quỵt thì có sao, chỉ là một lời hứa. Thề thì thề, tuyên thệ thì tuyên thệ cho được việc. Tâm linh không sợ, chẳng thấy mặt thánh thần, chỉ có tiền là thật". Cậu nghĩ vậy.

 

Đời phiêu lưu của Santiago đầy những khoảnh khắc ĐƯỢC và MẤT. Lúc phải đưa toàn bộ tài sản để có thể bảo toàn mạng sống, lúc phải vào cửa hàng xin lau chùi pha lê để có 1 bữa cơm. Lúc có cả bầy cừu lúc thì chẳng có gì trên người ngoài răng và dép. Lúc thì cô đơn, lúc thì có người yêu xinh đẹp bên cạnh (khiến chàng dự định thôi không đi tìm kho báu, ở đây kết hôn rồi sinh con đẻ cái, cũng xong một đời người như những mảnh đời khác trong xã hội, không cần theo lý tưởng nữa. Lý tưởng thì xa xôi, chưa biết có được hay không, trong khi cái trong tay là rõ ràng. Đại đa số sẽ từ bỏ lý tưởng để chọn cái phàm trần, trừ vài người có đầu óc lớn. Họ không muốn vô danh).

 

Qua nhiều lần được - mất, cậu mới hiểu giá trị của lời hứa. Đó là danh dự sống, là giá trị của một người. Cái này là vô giá. Đánh mất rồi không thể lấy lại được. Một lần thất tín, vạn lần bất tin, tự mình đập vỡ tương lai.

 

Khi trải nghiệm nhiều, chàng mới biết thượng đế là có thật. Mọi hành vi mình làm, mọi ý nghĩ mình nghĩ...đều được thượng đế ghi nhận. Một khi đã hứa, là những "vong linh khuất mày khuất mặt" nào đó xung quanh sẽ ghi chép lại. Mình không làm như đã nói, là sẽ bị trọng tội. Ai hay giúp người, vào khoảnh khắc có thể gặp nguy hiểm, chính những vong linh này đã đẩy họ đi, thoát khỏi tai nạn, có khi chỉ gang tấc, chỉ vài ba giây.

 

Kết thúc tác phẩm, khi trở lại quê nhà để đào cái hòm vàng chôn dưới nền đất, cậu chợt nhớ đến bà thầy bói Zigeuner. "Phải đến thành Tarifa để trả 1/10 cho bà lão thôi, vì danh dự cá nhân, mình không ăn quỵt được. Sao họ hay thế nhỉ, có lẽ là do họ đi nhiều".

 

3. Diễn tiến tâm lý của Santiago rất phổ biến. Khi không có thì hứa khác, nhưng khi có thì sẽ nghĩ khác, sợ MẤT đi dù không phải của mình. Vay mượn xong không muốn trả lại, quay bài (ăn cắp kiến thức và lừa thầy cô) chẳng hạn...phần lớn biết sai nhưng vẫn làm vì lòng THAM che mờ lý trí. Vẫn có một số người control được lòng tham, vì họ biết, đời người là cái chợp mắt của vũ trụ, khôn không lại trời. Nghĩ khôn cho mình, lấy của người ta thì sẽ bị trừng phạt.

 

Có thể bạn vô thần, chẳng tin nhân-quả. Nhưng lịch sử mấy ngàn năm của nhiều dân tộc có 1 nội dung tương tự nhau, nên rõ ràng là đúng. Trong chuyện tiền bạc, luôn có một vị thần ghi nhận các giao dịch giữa người - người. Nếu mình lấy tiền mà người kia phản đối, uất giận, căm phẫn.....thì đồng tiền đó mặc nhiên ổng sẽ ghi vào tài khoản "chiếm đoạt". Sẽ đến lúc mình phải trả lại và lớn hơn gấp nhiều lần, bằng cách này hay cách khác. Còn ngược lại, ai cho đi nhiều thì trong tài khoản tâm linh là số dương. Do vậy, bạn sẽ thấy có người cứ may mắn hoài, cũng người làm mãi không ra tiền, hoặc có nhưng không giữ được.

 

Phải biết sợ thượng đế để không trở thành kẻ bất nhân, bất nghĩa, thành người có phẩm hạnh mà người ta còn quý trọng, không khinh khi. Trên trời còn có trời, ngoài trời còn có trời. Lòng tham như nồi cháo trong hình, không kiềm chế thì không những cháo không còn, mà bếp cũng tắt.

 

*Ai đọc được những dòng này, cơm đủ ăn, áo đủ mặc, lành lặn khoẻ mạnh, có gia đình để quay về, có xã hội xung quanh để yêu thương, có một chuyên môn để kiếm ra tiền, có một việc làm để ngày ngày cống hiến, có một lẽ sống để cuộc đời ý nghĩa....thì biết mình được tạo hoá cho vay mọi thứ. Nếu biết mình đang vay thì trả lại. Vũ trụ vận hành theo quy luật cân bằng động, nhân quả cũng là cân bằng động.

 

Cứ vay 9 trả 10, chưa rõ vay bao nhiêu của đời thì chủ động trả trước cho người nghèo khó, kém may. Mình hào sảng, phóng khoáng để con cháu sau này bắt chước mình mà giàu có, sang trọng, người người kính nể.

 

Cây xanh thì lá cũng xanh.

Ăn ở hiền lành để đức cho con.

 

Vay chín thì hãy trả mười

Phòng khi túng thiếu có người cho vay!